Projecttitel: Masterclass Ondernemerschap in de Blauwe economie 2.0
Projectnummer: KOM22021
Projectleider: Geert Hoekstra
Projectpartners: ROC Friese Poort, Young Seafood Leaders, ProSea, Stichting Agrofoodcluster, NJAK, Provincie Flevoland, Nederlandse Vissersbond, Hogeschool Windesheim, Flynth Adviseurs en Accountants, Wageningen University & Research
Missie: Duurzame en veilige Noordzee, oceanen en binnenwateren
MMIP:  E5 – Duurzame visserij

Deze Kennis op Maat aanvraag is een vervolg op de eerder gegunde KOM in 2021/2022 . In hoofdstuk 2. ‘Doel en doelgroep’ wordt uitgelegd waarom er sterk behoefte is vanuit eerdere deelnemers, private partijen en onderwijsinstellingen voor een vervolg. De ambitie van het vervolg op de masterclass 2021/2022 is de borging van dit soort kennisdoorstroming vanuit de drie O’s (onderzoek/onderwijs, ondernemers en overheid) zelfstandig richting de toekomst te kunnen organiseren. Kennisdoorstroming vanuit onderzoek en praktijk tijdens lezingen en excursies kan daarmee leiden tot onderwijsvernieuwing. In tegenstelling tot de eerdere masterclass beoogt deze nieuwe KOM-aanvraag een uitgebreidere betrokkenheid van de mbo, hbo en wo onderwijsinstellingen die toekomstgericht maritieme opleidingen willen vormgeven vanuit de blauwe economie. Doorlopende leerlijnen waarbij kennis en opleidingen elkaar opvolgen, zijn het streven voor de langere termijn.
Veel aandacht gaat uit naar de transitie ter verduurzaming van de Nederlandse landbouw en visserij. Daarbij is echter nog veel onzekerheid over hoe MKB-bedrijven praktisch keuzes moeten en kunnen maken. Er is dringend behoefte aan handelingsperspectief vanuit bestaande kennis. Niet voor niets dat voormalig LNV-minister Staghouwer en zijn opvolger minister Adema spreken over de urgente behoefte voor ‘concreter toekomstperspectief voor boeren en vissers’ . De kennisoverdracht in die transitie vanuit onderzoek en praktijk en de vertaalslag naar de individuele ondernemer of koepelorganisatie ontbreekt vaak nog. Onderzoeksrapporten zijn vaak te abstract of te tijdrovend voor familiebedrijven in het MKB om te lezen en te internaliseren. Ook het onderwijs zal veel kennis moeten vertalen in de opleidingen om deze toekomstbestendig te maken voor de grote transities zoals die van natuur, energie en digitalisering. De grote toegevoegde waarde van het Kennis Op Maat programma is vanuit de eerdere masterclass bewezen. De ondernemers en het onderwijs kunnen met name de interactieve lezingen waarderen waarbij bestaande kennis vanuit Wageningen Research gekoppeld aan praktijkkennis (aanwezige bedrijven) compact gepresenteerd wordt. De mogelijkheid van interactie zoals vragen stellen en kennis uitwisselen is een groot goed gaven de huidige masterclass deelnemers aan.

Voor de transitie in de Nederlandse visserij is er op papier al veel bekend vanuit onderzoek of beleid, bijvoorbeeld over de blauwe economie, maar voor de ondernemer en het onderwijs zijn de keuzemogelijkheden vaak nog te divers en onzeker. Enkele vragen die terugkwamen in de eerste masterclass: Wat is een alternatief voor de pulsvisserij? Moeten we meer inzetten op aquacultuur en plantaardige eiwitten en wat weten we over de milieubelasting van diverse voedselproducten? Wat is er bekend over alternatieve schonere brandstoffen en energiebronnen? Wat is het verdienmodel van een circulaire bedrijfsvoering met extensiever produceren en minder verspilling? Al deze vragen vereisen kennis over de blauwe economie waar vanuit Europees beleid en de wetenschap al veel over is geschreven en gerapporteerd, maar welke nog relatief onbekend is bij veel ondernemers en onderwijsinstellingen. Veel familiebedrijven in het MKB gaven tijdens de eerste Masterclass aan dat ze figuurlijk op een kruispunt staan waarbij veel ingrijpende keuzes gemaakt moet worden. Nog nooit eerder moesten ze naar hun zeggen op zoveel borden schaken.

Het doel van deze masterclass ‘Ondernemerschap in de Blauwe economie 2.0’ is praktische kennis overbrengen in diverse facetten van de bedrijfsvoering voor het MKB. Door middel van sessies worden via lezingen door WUR-onderzoekers in samenwerking met onderwijs, bedrijfsleven en ngo’s de kennis van de deelnemende studiegroep actief geactualiseerd. De doelgroepen zijn ondernemers en studenten in het blauwe domein: visserij, aquacultuur en visverwerking/-handel. Aan het einde van de masterclass zijn de MKB-ondernemers op de hoogte van de laatste stand van zaken voor hun bedrijfsmanagement met de meest actuele inzichten uit onderzoek en praktijkvoorbeelden van demoprojecten of casussen. Voor de studenten en jonge blauwe ondernemers biedt het kansen hun blikveld te verbreden door een uitwisseling met jongeren van het groene (agrarisch) domein. Het initiatief tot deze masterclass komt voort uit het practoraat ‘Visserij, innovatie en ondernemerschap’ (VIO) van de Maritieme Campus (onderdeel van de ROC Friese Poort) te samen met de projectpartners ProSea, Young Seafood Leaders (Visfederatie), NAJK en Stichting Agrofoodcluster. De nadrukkelijke wens is de eerste blauw-groene samenwerkingen tussen mbo, hbo en wo onderwijs en onderzoek, in de eerste masterclass verkend, uit te bouwen en een plan voor structurele borging voor dit soort kennisdoorstroom via lezingen en onderlinge bedrijfsbezoeken uit te werken.